Vast ancient city discovered at Palaiomanina of the Aitoloacarnania prefecture

Τεράστια αρχαία πόλη αποκαλύπτεται στην Παλαιομάνινα Αιτωλοακαρνανίας Κυκλώπεια τείχη μήκους 1.650 μέτρων, ακρόπολη, πύργοι, πύλες, πυλίδες, δεξαμενές νερού, πολεμικά όπλα, εργαλεία και οικοδομικά λείψανα ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ αρχαία πόλη αποκαλύπτει και αναδεικνύει με τις αρχαιολογικές ανασκαφές, καθαρισμούς και αποχωματώσεις που άρχισε από τον περασμένο Δεκέμβριο στην Παλαιομάνινα Αιτωλοακαρνανίας ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βασίλης Λαμπρινουδάκης. Οι αρχαιολογικές αυτές ανασκαφές θα διαρκέσουν πέντε χρόνια και διενεργούνται από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και με την οικονομική στήριξη χορηγών του μη κερδοσκοπικού σωματείου «Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας». Ήδη, την πρώτη φάση των ανασκαφών αυτών δέχθηκαν με προθυμία να στηρίξουν με χορηγίες τους ο Δήμος Αστακού, η AlphaBank και το Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας. Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Παλαιομάνινα Αιτωλοακαρνανίας και στην οποία παρευρέθησαν ο αντινομάρχης Αιτωλοακαρνανίας Γιώργος Ψαράκης, ως εκπρόσωπος του νομάρχη κ. Θύμιου Σώκου, ο δήμαρχος Αστακού κ Παναγιώτης Στάϊκος, ο γενικός γραμματέας και καθηγητής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πάνος Κοντός, ο επίτιμος γενικός διευθυντής του υπουργείου Πολιτισμού και αρχαιολόγος κ. Λάζαρος Κολώνας, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσολογγίου κυρία Μαρία Γάτση - Σταυροπούλου, εκπρόσωποι τοπικών φορέων και οργανισμών της Αιτωλοακαρνανίας και οι κάτοικοι της Παλαιομάνινας, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και προϊστάμενος των αρχαιολογικών ανασκαφών αρχαιολόγος κ. Βασίλης Λαμπρινουδάκης και οι συνεργάτες του παρουσίασαν την τεράστια αρχαία πόλη που αναδεικνύεται από το ανασκαφικό έργο, τα έως τώρα ευρήματα της συστηματικής αρχαιολογικής έρευνας, με προβολή φωτογραφιών και περιγραφή τους, το έως τώρα ανασκαφικό έργο, με προβολή φωτογραφιών και περιγραφή τους και το πρόγραμμα που έχει καταρτιστεί για το προσεχές εξάμηνο και για την προσεχή πενταετία. «Τα επιβλητικά τείχη μιας αρχαίας πόλης στην Παλαιομάνινα, τόνισε ο κ. Λαμπρινουδάκης, μαρτυρούν τη σημαντική θέση της περιοχής στην ιστορία». Παρουσιάζοντας την αρχαία πόλη ο κ. Λαμπρινουδάκης έκανε την ακόλουθη σύντομη περιγραφή: Ο καθηγητής κ. Βασίλης Λαμπρινουδάκης παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έως τώρα αρχαιολογικής έρευνας στην Παλαιομάνινα «Στα υψώματα που κατεβαίνουν αλλού ομαλά και αλλού απότομα προς τον Αχελώο εγκαταστάθηκε στην αρχαιότητα μια ισχυρότατη οχύρωση με τείχη συνολικού μήκους 1650 μέτρων που περικλείουν χώρο εμβαδού 75 στρεμμάτων. Η οχύρωση είναι σύνθετη και αποτελείται από διαμερίσματα που προσαρμόζονται στην ανώμαλη επιφάνεια του εδάφους και την εκμεταλλεύονται για να δημιουργήσουν πολλαπλή προστασία στο εσωτερικό της. Στην κορυφή δημιουργείται το πρώτο διαμέρισμα, 5 μόλις στρεμμάτων, η ακρόπολη, ως το ισχυρότερο οχυρό και καταφύγιο σε περίπτωση που ο εχθρός εισχωρούσε στα χαμηλότερα τμήματα. Χαμηλότερα δημιουργείται ένα δεύτερο διαμέρισμα, που προστατεύεται με τείχος και από την εσωτερική, προς το χαμηλότερο τμήμα της πόλης, πλευρά του. Είναι μεγαλύτερο από το πρώτο, εμβαδού 14 στρεμμάτων και περιλαμβάνει αρκετά ίχνη κτισμάτων. Το τρίτο διαμέρισμα, που φθάνει μέχρι τον ποταμό, είναι το μεγαλύτερο, με 56 στρέμματα. Το νότιο τμήμα του τείχους του φθάνει εδώ μέχρις ένα απότομο φρύδι του βραχώδους εδάφους, το οποίο προστατεύεται από πάνω με ένα ελεύθερο βραχίονα, που καταλήγει σε ένα ιδιαίτερα ισχυρό πύργο. Στην κατάληξη προς τον ποταμό δημιουργήθηκε ένα ιδιαίτερα οχυρό σύστημα εισόδου, το γνωστό σήμερα ως «Αυλόπορτα». Η ισχυρή, τοξωτή εξωτερική πύλη με σύστημα παγίδευσης του εχθρού - έπεφτε με ειδικό μηχανισμό πόρτα μέσα στο μακρό διάδρομό της από την οροφή του - οδηγούσε σε εσωτερική αυλή από την οποία με μικρή πύλη έμπαινε κανείς στην πόλη. Ο εχθρός δηλαδή για να μπει έπρεπε να εκτεθεί πρώτα μέσα στην αυλή στα πλήγματα των υπερασπιστών της πύλης από τα τείχη γύρω από την αυλή. Και άλλες μικρότερες πύλες ανοίγονταν σε άλλα σημεία του τείχους. Ο τρόπος που είναι χτισμένα τα τείχη διαφέρει από το ένα τμήμα στο άλλο. Υπάρχουν τμήματα χτισμένα με πολυγωνικές πέτρες και άλλα με μια κανονική χονδρικά ισόδομη τοιχοποιία. Είναι πολύ πιθανό να αντιπροσωπεύουν διαφορετικές περιόδους οχύρωσης, από τον 5ο μέχρι και τον 3ο π.Χ. αιώνα». Στη συνέχεια, ο κ. Λαμπρινουδάκης είπε ότι για την ονομασία της «σημαντικής τειχισμένης αυτής πόλης στην Παλαιομάνινα, ακριβώς επειδή δεν υπήρξε ακόμη συστηματική έρευνα, υπάρχουν διάφορες υποθέσεις». Υπογράμμισε όμως ότι, επικαλούμενος διάφορα επιστημονικά επιχειρήματα, «θεωρούμε πιθανότερο, η τειχισμένη πόλη στην Παλαιομάνινα να είναι η αρχαία Μητρόπολις, ενώ επεσήμανε ότι, όπως προκύπτει από άλλα παλαιότερα ευρήματα, ταφές, επιγραφές και επιτύμβια του 8ου και του 6ου αιώνα, ο τόπος φαίνεται ότι κατοικήθηκε από πολύ νωρίς». Παρουσιάζοντας τα έως τώρα αποτελέσματα της αρχαιολογικής έρευνας στην Παλαιομάνινα, ο κ. Λαμπρινουδάκης είπε: «Τα αποτελέσματα από την επέμβαση αυτή ήταν ήδη πολύ καλά. Αναπτύχθηκε ένα αποτελεσματικό σύστημα για την οριστική απομάκρυνση της καταστρεπτικής βλάστησης μέσα από τους αρμούς των τειχών. Αποκαλύφθηκαν, επίσης, άγνωστα χαμηλά τμήματα των τειχών που συμπληρώνουν ή διορθώνουν τη γνώση μας για την οχύρωση και αποκαλύπτουν τις δυνατότητες αναστήλωσής τους. Παρουσιάζω τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα από αυτά τα αποτελέσματα: Το ένα είναι ένας πύργος στην άνω ακρόπολη, ο οποίος παρέχει δυνατότητες θεαματικής αποκατάστασης. Το δεύτερο είναι μια μικρή πύλη στη νότια πλευρά της κάτω ακρόπολης, η οποία, εκτός του ότι αποκαλύφθηκε, σώζεται θεαματικά και δείχνει ότι εσωτερικά υπάρχει περίπου δύο μέτρων επίχωση, που υπόσχεται ευπρόσδεκτα ευρήματα μέσα στον τειχισμένο χώρο. Και το τρίτο είναι η αποκάλυψη της βάσης της κατεστραμμένης εξωτερικής πλευράς της οχύρωσης της αυλής στην «Αυλόπορτα», η οποία δίνει τώρα τη δυνατότητα αποκατάστασης σε κάποιο ύψος τούτου του αόρατου μέχρι σήμερα τμήματος του ερειπίου, ώστε να είναι κατανοητή από τον επισκέπτη η μορφή και η λειτουργία του μοναδικού αυτού οχυρωματικού έργου. Παράλληλα η πρώτη αυτή έρευνά μας αναζήτησε λείψανα κτιρίων εντός του χώρου της κάτω ακρόπολης, ώστε να εντοπίσει στοιχεία για τη ζωή και την ταυτότητα της πόλης. Στην περιοχή αυτή σώζονται επιφανειακές μαρτυρίες εγκαταστάσεων για τα αναγκαία της καθημερινής ζωής, όπως δεξαμενές νερού, ή σιροί, δηλαδή βαρελοειδείς υπόγειοι χώροι με χτιστά τοιχώματα ή τοιχώματα από πηλό ή κονίαμα για την αποθήκευση σιταριού. Τα οικοδομικά λείψανα που διακρίνονταν στην επιφάνεια και ερευνήσαμε σώζονται δυστυχώς σε πολύ μικρό ύψος πάνω από το βράχο και ανήκουν σε ένα κτίριο με περισσότερους χώρους, και τοίχους με λίθινη βάση, αλλά πιθανώς ξύλινα τα ανώτερα μέρη, καθώς και στέγη με κεραμίδια, κομμάτια από τα οποία βρέθηκαν άφθονα στην περιοχή του. Μια ακόνη για μεγάλα μαχαίρια που βρέθηκε στο εσωτερικό του ταιριάζει με τις ασχολίες που πρέπει να είχαν οι ένοικοί του. Ενδιαφέροντα είναι και τα κινητά ευρήματα που έφερε στο φως η περιορισμένη αυτή πρώτη έρευνα. Κομμάτια αγγείων από την περιοχή του θεμελίου της αυλόπορτας επιβεβαιώνουν ήδη την άποψη ότι αυτή ανήκει στην παλιότερη φάση των οχυρώσεων. Μια αιχμή δόρατος έξω από την αυλόπορτα μαρτυρεί την πολεμική δραστηριότητα στην περιοχή. Μια μεταλλική λαβή ανοιχτού αγγείου και η λεπίδα ενός θεριστικού εργαλείου πάλι προέρχονται από τις απλές ειρηνικές ασχολίες των κατοίκων». Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του έργου ο κ. Λαμπρινουδάκης τόνισε: «Πρέπει να επισημάνω κάτι που έγινε πιστεύω φανερό από το πρόγραμμα και τις εικόνες του μνημείου, ότι δηλαδή το έργο είναι πολύ μεγάλο και απαιτεί εκτός από το μεράκι και την αφοσίωσή μας ένα πολύ υψηλό προϋπολογισμό, τον οποίο βέβαια αξίζει απολύτως. Είμαστε σίγουροι ότι τα πρώτα ήδη αποτελέσματα, η προοπτική της έρευνας και, κυρίως, το ίδιο το επιβλητικό μνημείο, από τα καλύτερα του είδους του, θα πείθουν προοδευτικά φίλους και αρμόδιους για την εξεύρεση και τη διάθεση των απαραιτήτων πόρων για την ανάδειξή του. Και ότι γρήγορα θα αποτελέσει ένα πολιτιστικό και τουριστικό χώρο μείζονος σημασίας για την περιοχή». www.kathimerini.gr