Ο Αρχιμήδης χάνει την πρωτιά
Οι μαθηματικοί της Θήρας «αιώνες μπροστά από την εποχή τους».
Η σπείρα του Αρχιμήδη είναι ένα είδος καμπύλης που δεν απαντάται στη φύσηΛονδίνοΟι τοιχογράφοι που διακόσμησαν ένα κτίσμα στον αρχαιολογικό χώρο τουΑκρωτηρίου της Θήρας φαίνεται ότι γνώριζαν στα τέλη της Εποχής τουΧαλκού ένα γεωμετρικό σχήμα που περιέγραψε πρώτος ο Αρχιμήδης πάνω απόμια χιλιετία αργότερα.Πρόκειται για τη λεγόμενη «σπείρα του Αρχιμήδη», στην οποία η απόστασημεταξύ δύο διαδοχικών περιελίξεων παραμένει σταθερή. Αν και το σχήμαπεριγράφεται από έναν απλό μαθηματικό τύπο, σπείρες αυτού του είδους«φαίνεται ότι δεν υπάρχουν στη φύση» υποστηρίζουν οι Έλληνες ερευνητέςπου μελέτησαν τις τοιχογραφίες.Στην σπείρα του κελύφους των σαλιγκαριών, για παράδειγμα, όπως καιστις σπείρες που μπορεί να σχεδιάσει κανείς με ένα μολύβι δεμένο σεένα σκοινί που ξετυλίγεται γύρω από έναν κεντρικό άξονα, η απόστασημεταξύ των περιελίξεων δεν είναι σταθερή.Όπως αναφέρει το Nature.com, ο Κωνσταντίνος Παπαοδυσσεύς της ΣχολήςΗλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕθνικούΜετσόβειου Πολυτεχνείου μελέτησε την Ξεστή 3, ένα διώροφο κτίριο,κατασκευασμένο πιθανώς για δημόσιες τελετές, που ήρθε στο φως στοΑκρωτήρι της Θήρας. Η περιοχή είχε καλυφθεί από την τέφρα τηςκαταστροφικής ηφαιστειακής έκρηξης γύρω στο 1650 π.Χ., περίπου 1.350χρόνια πριν τον Αρχιμήδη.Στις τοιχογραφίες προκαλεί εντύπωση μια σειρά από σπείρεςδιακοσμημένες με κουκκίδες, διαμέτρου περίπου 32 εκατοστών. Όπωςαπέδειξαν οι ο κ. Παπαοδυσσεύς και οι συνεργάτες του, οι σπείρες είναισχεδόν τέλειες σπείρες του Αρχιμήδη, με αποκκλίσεις από την μαθηματικήφόρμουλα που δεν ξεπερνούν το ένα τρίτο του χιλιοστού.Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι σπείρες σχεδιάστηκαν με στάμπο (στένσιλ)
ερώτημα όμως είναι πώς κατασκευάστηκε αυτός ο οδηγός.Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι υπάρχει ένας σχετικά απλός τρόπος ναδημιουργήσει κανείς τη σπείρα χωρίς να γνωρίζει τον ίδιο τονμαθηματικό τύπο. Ένας κύκλος μπορεί να διαιρεθεί σε πολλά τμήματααπόακτινωτές γραμμές με σταθερή γωνία ανάμεσά τους, και από ένανμεγάλο αριθμό ομόκεντρων κύκλων. Μια καμπύλη που εκτείνεται από τοκέντρο προς τα έξω κατά μία ακτίνα και έναν ομόκεντρο κύκλο κάθε φοράθα σχηματίσει τελικά τη σπείρα.Αν και ακούγεται απλό, η διαίρεση ενός κύκλου σε πάνω από μερικά ίσατμήματα είναι δύσκολη στην πράξη. Η ομάδα των ερευνητών υποστηρίζειότι οι κουκκίδες στις σπείρες της Ξεστής 3 είναι τοποθετημένες ακριβώςπάνω στις ακτίνες ενός κύκλου που έχει διαιρεθεί σε 48 ίσα τμήματα.Οι τοιχογραφίες δεν αρκούν βέβαια για να αποδείξουν ότι οι γεωμέτρεςτης Θήρας γνώριζαν το μαθηματικό τύπο του Αρχιμήδη, ή ότι είχαν τηθεωρητική γνώση για να διαιρούν κύκλους. Ωστόσο η ακρίβεια τουσχεδιασμού υποδεικνύει ότι οι γνώσεις τους στη γεωμετρία ήτανπραγματικά πολύ προηγμένες.Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Archaeometry
No comments:
Post a Comment