Το Αιγαίο ως κοιτίδα πολιτισμού
9/3/2007
Ελληνικός Τίτλος: Η ανάδυση του πολιτισμού. Οι Κυκλάδες και το Αιγαίο στην 3η χιλιετία π.Χ.
Πρωτότυπος Τίτλος:The Emergence of Civilisation: The Cyclades and the Aegean in The Third Millennium BC
Συγγραφέας: Colin Renfrew
Μετάφραση: Δημήτρης Κοκκώνης
Εκδοτικός οίκος:Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Τιμή55.00
ISBN 960-250-345-9
Κατηγορία: Δοκίμια / Μελέτες
Η μελέτη αυτή συντάχθηκε πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, με σκοπό να προσφέρει μια συγκροτημένη εναλλακτική πρόταση στην τότε κυρίαρχηάποψη για την ευρωπαϊκή και την αιγαιακή προϊστορία, ότι δηλαδή ήταν ηιστορία του «καταυγασμού της ευρωπαϊκής βαρβαρότητας από τον πολιτισμότης Ανατολής» (Γκόρντον Τσάιλντ). Ο Κόλιν Ρένφριου αμφισβητεί το δόγμαex oriente lux, που προτάθηκε από τον Όσκαρ Μοντέλιους και αναπτύχθηκεαπό τον Γκόρντον Τσάιλντ (ενώ αργότερα αναδιατυπώθηκε από τον ΜάρτινΜπέρναλ), σύμφωνα με το οποίο καθετί σημαντικό στην ευρωπαϊκήπροϊστορία έλκει την καταγωγή του από αλλού, από την αρχαία Αίγυπτο ήαπό την πρώιμη Εγγύς Ανατολή και ειδικότερα από την Σουμερία.
Ο Ρένφριου καταδεικνύει ότι οι επαφές ανάμεσα στο Αιγαίο και στονκόσμο της Ανατολικής Μεσογείου, οι οποίες ήταν δυνατόν να τεκμηριωθούνγια την 3η χιλιετία π.Χ., στην πραγματικότητα δεν ήταν ούτε τόσοπολλές ούτε τόσο καταλυτικές ώστε να εξηγούν τις εντυπωσιακές αλλαγέςπου παρατηρούνται και οι οποίες οδηγούν, στο τέλος της χιλιετίας, στηνανάπτυξη των ανακτορικών κοινωνιών της Κρήτης. Αντικρούοντας τη θεωρίατης διάδοσης, προτείνει ταυτόχρονα στη θέση της μια εξήγηση τηςευρωπαϊκής προϊστορίας που δίνει έμφαση στις οικονομικές καικοινωνικές διεργασίες.Αναλύοντας τα συστήματα πληθυσμού, επιβίωσης, μεταλλουργίας,τεχνολογίας, κοινωνικής οργάνωσης και εμπορίου, αλλά και τα γνωστικάσυστήματα της περιόδου, ερμηνεύει την εμφάνιση της πολυπλοκότητας μέσωτου φαινομένου της πολλαπλασιαζόμενης επίδρασης (multiplier effect)και συμπεραίνει ότι τα αναδυόμενα γνωρίσματα του πρώτου αιγαιακούπολιτισμού μπορούν να θεωρηθούν σε μεγάλο βαθμό ως ενδογενή μάλλον -δηλαδή ως προϊόντα διεργασιών που συνέβαιναν εντός της περιοχής τουΑιγαίου - παρά ως εξωγενή.
Η Ανάδυση του Πολιτισμού υπήρξε η πρώτη σοβαρή απόπειρα σε επίπεδομονογραφίας να εφαρμοστούν οι αρχές της «Νέας Αρχαιολογίας» (ήδιαδικαστικής αρχαιολογίας, όπως επικράτησε να λέγεται) στη γένεσηενός από τους πρωιμότερους πολιτισμούς στον κόσμο, τουκρητομυκηναϊκού, που άνθησε κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., ύστερα από μιαπερίοδο σημαντικών μεταβολών. Η ελληνική μετάφραση αυτής της κλασικήςπλέον μελέτης συνοδεύεται από νέο σχολιασμό, στον οποίο συνοψίζονταιοι εξελίξεις της έρευνας ως το τέλος του 20ού αιώνα. Το βιβλίοπαραμένει βασικό εργαλείο για όσους προσπαθούν να κατανοήσουν σήμερατην αιγαιακή προϊστορία, ενώ πολλά από τα ερωτήματα που εγείρει δενέχουν ακόμη απαντηθεί πειστικά.
Ο ΚΟΛΙΝ ΡΕΝΦΡΙΟΥ γεννήθηκε το 1937 και έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ το 1965. Ολοκλήρωσε τη συγγραφή τηςΑνάδυσης του πολιτισμού όταν δίδασκε ως λέκτορας Προϊστορίας καιΑρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σέφηλντ. Το 1972 εκλέχθηκε καθηγητήςΑρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. Από το 1981 ως το 2004διετέλεσε καθηγητής Αρχαιολογίας (Έδρα Disney) και από το 1990 ως το2004 διευθυντής του McDonald Institute for Archaeological Research στοΠανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Στην Ελλάδα διεξήγαγε ανασκαφές στονΣάλιαγκο κοντά στην Αντίπαρο (με τον J.D. Evans), στους Σιταγρούς τηςΜακεδονίας (με τη Marija Gimbutas), στη Φυλακωπή της Μήλου και τηΜαρκιανή της Αμοργού (με τη Λίλα Μαραγκού και τον Χρίστο Ντούμα) καισήμερα πραγματοποιεί ανασκαφές στη θέση Κάβος Δασκαλιό της Κέρου. Τοβιβλίο του Archaeology and Language: the Puzzle of Indo-EuropeanOrigins κυκλοφόρησε το 1987. Το 1991 έγινε μέλος της Βουλής των Λόρδων ως Lord Renfrew of Kaimsthorn. Είναι από τους πιο δραστήριουςαρχαιολόγους παγκοσμίως για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίουαρχαιοτήτων και πέρυσι είχε δώσει ομιλίες και στην Ελλάδα σχετικά μετο θέμα.
(Επιμέλεια Ράνια Οικονόμουσσ. 967 με 151 α/μ εικόνες και 32 πίνακες)
(πηγή: Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης)
9/3/2007
Ελληνικός Τίτλος: Η ανάδυση του πολιτισμού. Οι Κυκλάδες και το Αιγαίο στην 3η χιλιετία π.Χ.
Πρωτότυπος Τίτλος:The Emergence of Civilisation: The Cyclades and the Aegean in The Third Millennium BC
Συγγραφέας: Colin Renfrew
Μετάφραση: Δημήτρης Κοκκώνης
Εκδοτικός οίκος:Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Τιμή55.00
ISBN 960-250-345-9
Κατηγορία: Δοκίμια / Μελέτες
Η μελέτη αυτή συντάχθηκε πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, με σκοπό να προσφέρει μια συγκροτημένη εναλλακτική πρόταση στην τότε κυρίαρχηάποψη για την ευρωπαϊκή και την αιγαιακή προϊστορία, ότι δηλαδή ήταν ηιστορία του «καταυγασμού της ευρωπαϊκής βαρβαρότητας από τον πολιτισμότης Ανατολής» (Γκόρντον Τσάιλντ). Ο Κόλιν Ρένφριου αμφισβητεί το δόγμαex oriente lux, που προτάθηκε από τον Όσκαρ Μοντέλιους και αναπτύχθηκεαπό τον Γκόρντον Τσάιλντ (ενώ αργότερα αναδιατυπώθηκε από τον ΜάρτινΜπέρναλ), σύμφωνα με το οποίο καθετί σημαντικό στην ευρωπαϊκήπροϊστορία έλκει την καταγωγή του από αλλού, από την αρχαία Αίγυπτο ήαπό την πρώιμη Εγγύς Ανατολή και ειδικότερα από την Σουμερία.
Ο Ρένφριου καταδεικνύει ότι οι επαφές ανάμεσα στο Αιγαίο και στονκόσμο της Ανατολικής Μεσογείου, οι οποίες ήταν δυνατόν να τεκμηριωθούνγια την 3η χιλιετία π.Χ., στην πραγματικότητα δεν ήταν ούτε τόσοπολλές ούτε τόσο καταλυτικές ώστε να εξηγούν τις εντυπωσιακές αλλαγέςπου παρατηρούνται και οι οποίες οδηγούν, στο τέλος της χιλιετίας, στηνανάπτυξη των ανακτορικών κοινωνιών της Κρήτης. Αντικρούοντας τη θεωρίατης διάδοσης, προτείνει ταυτόχρονα στη θέση της μια εξήγηση τηςευρωπαϊκής προϊστορίας που δίνει έμφαση στις οικονομικές καικοινωνικές διεργασίες.Αναλύοντας τα συστήματα πληθυσμού, επιβίωσης, μεταλλουργίας,τεχνολογίας, κοινωνικής οργάνωσης και εμπορίου, αλλά και τα γνωστικάσυστήματα της περιόδου, ερμηνεύει την εμφάνιση της πολυπλοκότητας μέσωτου φαινομένου της πολλαπλασιαζόμενης επίδρασης (multiplier effect)και συμπεραίνει ότι τα αναδυόμενα γνωρίσματα του πρώτου αιγαιακούπολιτισμού μπορούν να θεωρηθούν σε μεγάλο βαθμό ως ενδογενή μάλλον -δηλαδή ως προϊόντα διεργασιών που συνέβαιναν εντός της περιοχής τουΑιγαίου - παρά ως εξωγενή.
Η Ανάδυση του Πολιτισμού υπήρξε η πρώτη σοβαρή απόπειρα σε επίπεδομονογραφίας να εφαρμοστούν οι αρχές της «Νέας Αρχαιολογίας» (ήδιαδικαστικής αρχαιολογίας, όπως επικράτησε να λέγεται) στη γένεσηενός από τους πρωιμότερους πολιτισμούς στον κόσμο, τουκρητομυκηναϊκού, που άνθησε κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., ύστερα από μιαπερίοδο σημαντικών μεταβολών. Η ελληνική μετάφραση αυτής της κλασικήςπλέον μελέτης συνοδεύεται από νέο σχολιασμό, στον οποίο συνοψίζονταιοι εξελίξεις της έρευνας ως το τέλος του 20ού αιώνα. Το βιβλίοπαραμένει βασικό εργαλείο για όσους προσπαθούν να κατανοήσουν σήμερατην αιγαιακή προϊστορία, ενώ πολλά από τα ερωτήματα που εγείρει δενέχουν ακόμη απαντηθεί πειστικά.
Ο ΚΟΛΙΝ ΡΕΝΦΡΙΟΥ γεννήθηκε το 1937 και έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ το 1965. Ολοκλήρωσε τη συγγραφή τηςΑνάδυσης του πολιτισμού όταν δίδασκε ως λέκτορας Προϊστορίας καιΑρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σέφηλντ. Το 1972 εκλέχθηκε καθηγητήςΑρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. Από το 1981 ως το 2004διετέλεσε καθηγητής Αρχαιολογίας (Έδρα Disney) και από το 1990 ως το2004 διευθυντής του McDonald Institute for Archaeological Research στοΠανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Στην Ελλάδα διεξήγαγε ανασκαφές στονΣάλιαγκο κοντά στην Αντίπαρο (με τον J.D. Evans), στους Σιταγρούς τηςΜακεδονίας (με τη Marija Gimbutas), στη Φυλακωπή της Μήλου και τηΜαρκιανή της Αμοργού (με τη Λίλα Μαραγκού και τον Χρίστο Ντούμα) καισήμερα πραγματοποιεί ανασκαφές στη θέση Κάβος Δασκαλιό της Κέρου. Τοβιβλίο του Archaeology and Language: the Puzzle of Indo-EuropeanOrigins κυκλοφόρησε το 1987. Το 1991 έγινε μέλος της Βουλής των Λόρδων ως Lord Renfrew of Kaimsthorn. Είναι από τους πιο δραστήριουςαρχαιολόγους παγκοσμίως για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίουαρχαιοτήτων και πέρυσι είχε δώσει ομιλίες και στην Ελλάδα σχετικά μετο θέμα.
(Επιμέλεια Ράνια Οικονόμουσσ. 967 με 151 α/μ εικόνες και 32 πίνακες)
(πηγή: Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης)
No comments:
Post a Comment