Γιώργος Φωτεινός - Ο σκηνοθέτης των Προμηθείων

ΜΑΡΙΟΥ ΒΕΡΕΤΤΑ: “Γιώργος Φωτεινός - Ο σκηνοθέτης των Προμηθείων”
Δημοσιεύθηκε από 12thespis στο Αύγουστος 28, 2008

Προδημοσίευση από το 5ο τεύχος του περιοδικού Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ, που θα κυκλοφορήσει στις 15 Σεπτεμβρίου 2008.


Η συνέντευξη δόθηκε στον εκδότη του περιοδικού, Μάριο Βερέττα, που παραχώρησε και το δικαίωμα πρόδημοσίευσης.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Όλοι θαυμάσαμε φέτος την αλλαγή στην παράσταση των Προμηθείων, όπου ο σκηνοθέτης, ως άλλος μυσταγωγός ανέλαβε να αφηγηθεί σε πρώτο πρόσωπο τα πάντα και κάθε τόσο οι ερασιτέχνες ηθοποιοί να παριστάνουν τα λόγια του. Έτσι ο σκηνοθέτης αναδείχθηκε σε μυσταγωγό, ιερέα, καθοδηγητή στην Ελληνική μυθική κοσμοθεωρία.

Επιπλέον κατάφερε να κινήσει με θαυμαστό τρόπο τα πλήθη. Είκοσι – τριάντα ηθοποιοί μπαινοβγαίνανε στην υπαίθρια σκηνή υλοποιώντας με την παρουσία και την κίνησή τους, τα λεγόμενα του αφηγητή μυσταγωγού, μέχρι που τελικά παρέσυραν τις εκατοντάδες των θεατών σε μια διονυσιακή ευωχία.

Φίλε Γιώργο, πού οφείλεται η φετινή επιτυχία;

Φ: Όλα προέκυψαν από την εμπειρία των προηγούμενων ετών. Η αλήθεια είναι ότι δεν ήμουν ευχαριστημένος από πρόπερσι κι από πέρσι και γι’ αυτό το αλλάξαμε. Φέτος νομίζω βρήκαμε το στίγμα.

Έχεις σπουδάσει θέατρο; Έχεις θεατρική παιδεία;

Φ: Ναι, ξεκίνησα από τα… βαθιά. Μπήκα κατευθείαν σε επαγγελματικό θίασο, του Νίκου Καμπέρ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια υποδύεται τον Ωκεανό στα Προμήθεια.*1

Από τον Νίκο Καμπέρ ξεκίνησα και έμαθα τα πρώτα πράγματα. Προηγουμένως είχα μόνον την έφεση. Δεν είχα καμία εμπειρία. Αλλά ξεκινώντας έμαθα κι έχω την τάση να απορροφώ εικόνες, καταστάσεις κλπ.

Και τι δουλειά κάνεις για να ζεις;

Φ: Δουλεύω σε μια διαφημιστική εταιρία, κειμενογράφος. Πολλά χρόνια..

Και με τα Προμήθεια; Πώς ήρθες σε επαφή;

Γ. Αγρόδιος (αριστερά), Μ. Σαραλής - Ηράκλειτος (μέσον), Τρ. Ολύμπιος (δεξιά)
Φ. Μέσω του Απόλλωνα. Με γνώριζε ο Αγρόδιος. Είμαστε παιδικοί φίλοι. Είχα πάει στον Απόλλωνα μερικές φορές, τους είχα καλέσει σε μερικές παραστάσεις που έδινα, ερχόντουσαν, σπάγαμε πλάκα, τους άρεσε, και κάποια στιγμή μου λέει ο Γιώργος ο Αγρόδιος, θέλουμε να αναλάβεις τα Προμήθεια… Στο μεταξύ είχα πάει στα Προμήθεια το 2002. Είχα ήδη μιαν εικόνα περί τίνος επρόκειτο… Του κόσμου κυρίως. Ήταν κόσμος ιδιαίτερος θα έλεγα… Έτσι όταν ανέλαβα το 2005, έφτιαξα έτσι το δρώμενο ώστε να ξέρω ότι θα αγγίξει. Το θεώρησα μεγάλη ευθύνη αλλά και μεγάλη πρόκληση… Αυτό που προσπάθησα από την αρχή ήταν να συγκεράσω αφενός αυτό που κάνατε εσείς και ο Τρύφων, ώστε να μην υπάρχει διαφορά. Αυτό λοιπόν που ξεκινήσατε εσείς ήταν μια προσπάθεια μυσταγωγίας. Αυτό λοιπόν προσπάθησα να συγκεράσω όσο γίνεται πιο αρμονικά με θεατρικό δρώμενο. Αυτό την πρώτη χρονιά το πετύχαμε στο περίπου. Κι έτσι συνέχισα να κινούμαι, με τη διαφορά ότι τα επόμενα δύο χρόνια θεωρήσαμε ότι έπρεπε να υπερβούμε την μέχρι τότε κατάσταση…

Στο είχα γράψει κι εγώ αυτό, στο Β τεύχος του περιοδικού Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ, ότι το ζητούμενο για την βελτίωση των Προμηθείων ήταν η αναθεώρηση του κειμένου του Τρύφωνα… Έχω λοιπόν τη γνώμη ότι αυτό που έκανες φέτος προσεγγίζει το τέλειο. Ένας αφηγητής μυσταγωγός που εισάγει τους θεατές στο μύθο, και γύρω του οι ηθοποιοί που παριστάνουν τα λεγόμενά του… Αυτό άρεσε πάρα πολύ!..

Φ: Κι εγώ το διαπίστωσα. Μετά την παράσταση οι άνθρωποι, αντί να μου λένε όπως συνήθως “μπράβο” ή “συγχαρητήρια”, μου έλεγαν “σ’ ευχαριστώ ”. Κι αυτό ήταν κάτι που με συγκίνησε. Οπότε αυτός φαίνεται πως είναι τελικά ο δρόμος για την μυσταγωγία. Έπρεπε ωστόσο να προηγηθεί η εμπειρία των δύο προηγούμενων ετών (2006 - 2007) για ν’ αρχίσουμε να προσανατολιζόμαστε… Έτσι του χρόνου θα συνεχίσουν τα Προμήθεια ακάθεκτα πλέον.

Ποιοι συνέβαλαν ιδιαίτερα στην φετινή επιτυχία;

Τα κορίτσια του Χορού
Φ: Η μεγαλύτερη τιμή αξίζει στα κορίτσια του Απόλλωνα, που έχουν αποκτήσει μια τέτοια εμπειρία από το δρώμενο, ώστε μόνα τους κινούν τα πράγματα. Ξέρουν πώς να κινηθούν, ξέρουν πώς να βαδίσουν, ξέρουν πώς να χορέψουν κι όλοι οι υπόλοιποι ακολουθούν. Και χάρη σ’ αυτές σώζεται το θέαμα, διότι οι πρόβες δυστυχώς είναι πολύ λίγες. Ενώ δεν γίνεται καμία απολύτως πρόβα φωτισμού, κι αυτό είναι το μεγάλο μας πρόβλημα. Υπεύθυνος φωτισμού είναι ο Περσέας, που κάνει ό,τι μπορεί ο άνθρωπος.

Ο Γεώργιος Αγρόδιος ως Προμηθεύς
Από την άλλη ο Γιώργος ο Αγρόδιος που υποδύεται τον Προμηθέα είναι επικούρειος. Ένας απίστευτα σεμνός άνθρωπος. Έχει ένα πολύ καλό παράστημα για τον ρόλο του Προμηθέα. Είναι επιπλοποιός στο επάγγελμα και μέχρι πρόσφατα κατασκεύαζε τις λύρες τις αρχαϊκές που δίναμε σαν δώρο. Παράλληλα είναι εξαιρετικά μορφωμένος. Κατέχει άριστα όλη τη λογοτεχνία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς και τους θεωρητικούς της ψυχολογίας. Διαθέτει μια θαυμάσια μνήμη. Συγκρατεί ό,τι διαβάζει. Γνωρίζει απέξω ολόκληρες φράσεις από αρχαίους συγγραφείς. Είναι ομολογουμένως ο καλύτερος Προμηθέας που έχει προκύψει μέχρι στιγμής. Είναι ο άνθρωπος που τη μια στιγμή μαστορεύει ή κουβαλάει και την επόμενη σου κάνει μια διάλεξη για τον Επίκουρο. Είναι επίσης ο άνθρωπος που σε στιγμές έντασης ηρεμεί με τον τρόπο του τα πνεύματα.

Ποιοι φτιάχνουν τα κουστούμια;

Ο Στέλιος Αθανασιάδης
Φ: Ο Στέλιος Αθανασιάδης και η γυναίκα του η Βούλα. Ο Στέλιος είναι η ψυχή των Προμηθείων. Δουλεύει διακριτικά, στην αφάνεια. Κάνει ακόμη και τον τροχονόμο για τα αυτοκίνητα των επισκεπτών. Φέτος ήταν ο τελετάρχης. Χάρη στον Στέλιο πήγαν τόσο καλά τα Προμήθεια. Αυτός μας εξασφάλισε όλη την υποδομή. Κι επιπλέον ξέρει με τον «διονυσιακό χορό» να ξεδίνει.

Τα κουστούμια τα ράβει όλα η Βούλα. Δεν έχει πάρει ποτέ για τη δουλειά της χρήματα, και τα ράβει όλα στα μέτρα μας. Ενώ τα υφάσματα τα πληρώνει ο Στέλιος. Χάρη στη Βούλα και τον Στέλιο κατορθώσαμε πλέον σήμερα να έχουμε απόθεμα κοστουμιών.

Όλα τα άλλα τα πληρώνει ο Γιώργος Παχτίτης. Ο Ζήνων ο Ράμος*2 έκανε την ταινία Μεγαλέξανδρος και πικράθηκε πολύ που δεν του την πήρε η ΕΡΤ. Πήγε λοιπόν ο Παχτίτης και του αγόρασε όλα τα σκεύη για τον Απόλλωνα. Και επιπλέον κάθε χρόνο συνεισφέρει οικονομικά στα Προμήθεια, σε μεγάλο βαθμό.

Κι αυτό δεν είναι δυνατόν να συνεχίσει. Πρέπει να μπούνε χορηγοί, και ο Παχτίτης να τιμηθεί ως κανονικός χορηγός και να προβάλλεται.

Τι γνώμη έχεις για τον χώρο των Προμηθείων; Να παραμείνει ο ίδιος ή να αλλάξει; Εγώ προσωπικά έχω υποστηρίξει ότι θα μου άρεσε να βρεθεί κάποιος καλύτερος χώρος.

Φ: Δεν έχω άποψη προς το παρόν. Εάν αποφασίσουμε δραστηριότητες που να απαιτούν μεγαλύτερο χώρο, ας τον αναζητήσουμε. Δεν είμαι υπέρ της αλλαγής χώρου αλλά ούτε και κατά.

Ο δρόμος είναι στενός. Υπάρχουν άνθρωποι που περπατούν 1 και 2 χιλιόμετρα από εκεί που έχουν παρκάρει μέχρι να φτάσουν στα Προμήθεια.

Φ: Αυτό είναι ένα ζήτημα. Ήδη έχουμε πει να ψάξουμε και για άλλους χώρους. Υπάρχουν κι άλλοι χώροι. Μας έχουν προτείνει. Υπάρχουν ενδεχομένως και δήμοι που ενδιαφέρονται.

Δεν κάνει πάντως εντύπωση πως ο δήμος Λιτοχώρου μετά από 13 χρόνια, μάλλον αδιαφόρησε κι ήταν φέτος για πρώτη φορά που ζήτησε διαφημιστικά έντυπα να μοιράζει, επειδή ο κόσμος του τα ζητούσε;

Φ: Εμείς θα μιλήσουμε στον δήμο φέτος, τώρα κοντά, θα εκθέσουμε στο δήμαρχο τα ζητήματα, θα υπογραμμίσουμε την προσφορά μας στην περιοχή, θα κάνουμε μια κουβέντα… Πάντως ούτε εγώ ούτε άλλοι βλέπουν αρνητικά την περίπτωση αλλαγής χώρου.

Τόσο όμορφη δουλειά, όπως η φετινή παράσταση, δεν είναι κρίμα να μένει μόνον για τους θεατές των Προμηθείων;

Φ: Αυτή η σκέψη άρχισε να μας απασχολεί. Το γεγονός ότι δεν βγήκαμε πουθενά αλλού οφείλεται στην μέχρι τώρα εσωστρέφεια αυτού του χώρου. Από εδώ κι εμπρός, θεωρούμε, και το βάζουμε μπροστά, να ξεφύγει ο χώρος αυτός από την εσωστρέφειά του. Για παράδειγμα, λέμε από φέτος να ξεκινήσουμε τελετές της φθινοπωρινής Ισημερίας και της εαρινής, να το κάνουμε δηλαδή εδώ στην περιοχή μας, στη Θεσσαλονίκη. Σκεφτόμαστε είτε στο Σέιχ Σου είτε επάνω στον Χορτιάτη. Αυτές οι τελετές θα γίνονται στους ανάλογους χώρους. Μιλάω για ξέφωτα στο δάσος. Τις τελετές αυτές θα τις συνδέσουμε με το οικολογικό πρόβλημα και θα καλέσουμε τους πάντες. Κυρίως τους οικολόγους, που κατέχουν εδώ στη Θεσσαλονίκη μια πανελλήνια πρωτιά. Θα καλέσουμε λοιπόν οικολογικές και πολιτιστικές ομάδες γι αυτές τις τελετές που συνδέονται άμεσα με το οικολογικό ζήτημα. Την πρώτη χρονιά βέβαια μπορεί να είμαστε εμείς κι εμείς. Τη δεύτερη θα έρθουν περισσότεροι. Την τρίτη θα είναι πολύ κόσμος… Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να πάψουν να βγαίνουν κάποιοι από εμάς ντε και καλά με το λάβαρο το αντιθρησκευτικό (προς το επίσημο σημερινό δόγμα). Τούτο δεν σημαίνει ότι απεμπολούμε κάτι από τα πιστεύω μας. Ο στόχος είναι να προβάλλουμε τις δικές μας αντιλήψεις χωρίς να επιδιώκουμε τη διαμάχη με κανέναν. Αυτό σχετίζεται με το προηγούμενο που λέγαμε: Εξωστρέφεια! Στροφή προς την κοινωνία!..

Συμφωνώ απόλυτα. Ίσως μάλιστα χρειάζεται να αλλάξει ο όρος «τελετή» με τον όρο «γιορτή»…

Ο γάμος Στεριανού και Πηνελόπης
Φ: Καμιά αντίρρηση. Καμιά φορά οι λέξεις κουβαλάνε κάποιο ιδιαίτερο βάρος. Υπάρχουν για όλα εναλλακτικές επιλογές… Πάντως έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε… Μπορούμε να κάνουμε αυτές τις γιορτές της Ισημερίας. Μέχρι πέρσι είχαμε ορισμένες αμφιβολίες, τώρα πλέον καμία. Παράδειγμα η περίπτωση του Στεριανού και της Πηνελόπης. Ήρθαν όμως από την Αμερική στην Ελλάδα, από λάθος, μια εβδομάδα μετά τα Προμήθεια στα οποία ήθελαν να τελέσουν τους γάμους τους. Ήταν απογοητευμένοι. Σκεφτήκαμε να ανταπεξέλθουμε στην πρόκληση και να οργανώσουμε το γάμο τους αλλού. Και το οργανώσαμε μέσα σε μια εβδομάδα επειδή διαθέταμε την ανάλογη εμπειρία. Η εκδήλωση πέτυχε απόλυτα και οι άνθρωποι έφυγαν ενθουσιασμένοι. Έτσι αποφασίσαμε από εδώ και στο εξής να βγάζουμε στη δημοσιότητα οτιδήποτε κάνουμε… Τα μέλη του Απόλλωνα μέχρι τώρα αποφεύγανε τη δημοσιότητα, επειδή δεν ήξεραν από αυτά τα κόλπα. Είναι άξιοι άνθρωποι που ξέρουν να εργάζονται φιλότιμα και αποδοτικά αλλά αγνοούν τις δημόσιες σχέσεις. Δεν ήξεραν πώς να προβάλουν τη δουλειά τους… Γι αυτό αποφασίσαμε στο εξής ό,τι γίνεται να το προβάλλουμε. Γιατί με την προβολή δίνεις κουράγιο και στους υπόλοιπους που είναι λίγο έξω λίγο μέσα στο χώρο, που είναι μπερδεμένοι…

Τι έχεις να προτείνεις για τη βελτίωση των Προμηθείων;

Φ: Νομίζω ότι αντί για τη γνωστή «επιτροπή» χρειάζεται πλέον να δημιουργηθεί ένας σύλλογος, τα μέλη του οποίου να εκλέγουν αυτούς που θα επιλαμβάνονται τα των Προμηθείων. Διότι διαπίστωσα γι άλλη μια φορά φέτος ότι πολύς κόσμος μπορεί και θέλει να συμμετάσχει σ’ αυτή τη διοργάνωση. Αυτός ο σύλλογος λοιπόν πρέπει να είναι ανοιχτός ώστε να μπορεί ο καθένας να συμμετάσχει. Να γίνει δηλαδή μια συλλογική διαδικασία. Έτσι ξεφεύγουμε από μια «επιτροπή ιθυνόντων» και περνάμε σε μια συλλογική διεργασία, όπου τα πράγματα τα αναλαμβάνουν όλοι όσοι συμμετέχουν. Στις δημοκρατικές διαδικασίες έχουν όλοι και δικαιώματα και υποχρεώσεις. Και με τη μορφή ενός συλλόγου διασφαλίζονται οι δημοκρατικές διαδικασίες… Επιπλέον αυτός ο Σύλλογος να αναλάβει πέραν από τα Προμήθεια και τις Ισημερίες και τις άλλες ανάλογες εκδηλώσεις.

Τι μορφή θα έχουν αυτές οι ανάλογες εκδηλώσεις; Θα είναι ίδιες με τα Προμήθεια;

Φ: Η Φθινοπωρινή Ισημερία που λέμε, μπορεί να είναι ένα θέαμα που να σχετίζεται με τον μύθο της Γαίας κι έτσι να εξυπηρετεί την οικολογική διάσταση που θέλουμε να δώσουμε. Στο κάτω κάτω για την λατρεία της Φύσης μιλάμε. Αυτή είναι η δική μας προσέγγιση.